Jak pokonać stres przed wystąpieniami publicznymi oraz lęk przed oceną?

Co to jest trema? Definicja 

Stres przed występami publicznymi, czyli tremę można opisać jako uczucie niepokoju, napięcia, stresu, które często towarzyszy wystąpieniu publicznemu, wydarzeniom ważnym lub sytuacjom, w których jesteśmy oceniani przez innych.  Trema może się objawiać fizycznymi objawami, takimi jak przyspieszone bicie serca, drżenie rąk, potliwość, uczucie niepokoju w żołądku oraz trudności w koncentracji i wyrażaniu myśli. W tym artykule dowiesz się, jak  opanować tremę i zminimalizować jej wpływ na Twoje życie. Znalezienie sposobów na pokonanie tego nieprzyjemnego uczucia może znacząco poprawić Twoją pewność siebie i komfort w sytuacjach wymagających wystąpień publicznych czy rozmów. Jeśli to wszystko wiesz (bo znasz to uczucie), a szukasz rozwiązania – zjedz od razu do ostatniego akapitu, gdzie daje skuteczne narzędzie i odpowiedź, jak walczyć z tremą.

Dlaczego dopada nas trema?

Trema kojarzy się nam zazwyczaj z wystąpieniem publicznym. Takim jak przemówienie, występ, koncert. Nawet profesjonalni muzycy i aktorzy muszą się z nią mierzyć na scenie. To nieprzyjemne uczucie dopada nas także przed ważnymi wydarzeniami w naszym życiu, jak choćby ślub, czy istotny egzamin. Skąd jednak bierze się trema?

Obawa przed oceną społeczną: Wystąpienia publiczne, prezentacje, rozmowy kwalifikacyjne i inne sytuacje, w których jesteśmy oceniani przez innych, mogą wywoływać tremę. Obawa przed tym, co myślą o nas inni ludzie, może generować stres i niepokój.

Presja i oczekiwania: Gdy stawiamy przed sobą wysokie oczekiwania i obawy przed niepowodzeniem, to może prowadzić do trema. Pragnienie osiągnięcia sukcesu i obawa przed porażką mogą wpływać na nasze emocje i stres.

Niewłaściwe myślenie: Negatywne myśli i przewidywanie negatywnych scenariuszy mogą wzmacniać uczucie tremy. Skupienie się na tym, co może pójść źle, może wzmocnić lęk i niepokój.

Brak przygotowania: Kiedy nie czujemy się odpowiednio przygotowani do danej sytuacji, może to wywoływać tremę. Strach przed tym, że nie sprostamy wymaganiom lub nie będziemy w stanie udzielić odpowiedzi, może prowadzić do stresu.

Brak pewności siebie: Niska pewność siebie może zwiększać podatność na tremę. Jeśli nie jesteśmy pewni swoich umiejętności lub zdolności, to obawa przed nieudanym występem może nas obezwładnić.

Najsilniejszym jednak triggerem (zapalnikiem do wywołania tremy) są nasze poprzednie doświadczenia i strach przed opinią innych. 

Czytaj także: Mobbing w pracy: co to jest i jak sobie z nim radzić?

Jak pokonać tremę? Czarne konie w walce z tremą.

Jeżeli chcemy radzić sobie z tremą, to najsilniejszymi sprzymierzeńcami będą stabilne poczucie własnej wartości oraz nietraktowanie życia za poważnie (bez fatalizmu czy katastrofizacji). Nasze przeświadczenie o sobie jako o osobie, która zawsze sobie poradzi w danej sytuacji oraz dobre nastawienie to klucz do sukcesu. Nie można też się zapętlić na danym wydarzeniu, lecz spojrzeć na nie z dystansu – jako obserwator. Jeśli damy sobie pozwolenie na popełnianie błędów, to ekspozycja na opinie społeczną będzie dla nas neutralna, ponieważ to my decydujemy najpierw o stworzeniu dla siebie akceptującego środowiska. Nasza własna opinia na swój temat powinna być zawsze w pierwszeństwie. 

Jak pokonać tremą przed wystąpieniem publicznym, gdy emocje biorą górę?

Nie odkryję teraz Ameryki, pisząc, że te negatywne emocje biorą  się z dawnych zdarzeń, a nawet tych z dzieciństwa. 

Dziecko jak przychodzi na świat, uważa o sobie, że jest pępkiem świata i wszystko dzieje się dla niego i wokół niego. Gdy dorasta, śpiewa, tańczy, popisuje się przed dorosłymi – ma swoją naturalną, niczym niezmąconą pewność siebie. Do momentu, gdy:

• babcia Danusia nie skomentuje piskliwego głosu wnusia, która śpiewa “Może się zakochałem, a może jestem świrem / Lecz wiedz, że działasz na mnie jak herbata z imbirem”  
• pani do polskiego nie skrytykuje “jak ty dukasz”, gdy czytasz na głos przy kolegach z klasy
• na urodzinach u wujka Stefana, sam jubilat skomentuje nieco pulchniejsze policzki Zosi, która śpiewa STO LAT przy wszystkich gościach
• na jasełkach zapomnisz tekstu i kolega się naśmiewał

Przykłady można mnożyć. Takie sytuacje pozostają w naszych psychikach; potem najczęściej mnożą się, dając o sobie przypomnieć. Z latami budują się z tego porządne przekonania m.in.: 

• występowanie przed kimkolwiek jest niebezpieczne (w domyśle, grozi ośmieszeniem i poczuciem wstydu)
• jak będę się wychylać to ktoś mnie negatywnie oceni
• zawsze ktoś mnie negatywnie ocenia
• bezpieczniej jest siedzieć cicho w kącie 

Wtedy galopująco spada poczucie własnej wartości, rośnie perfekcjonizm (bo jak będę idealny to, nikt mnie nie skrytykuje) i pesymizm życiowy, brak wiary w siebie oraz wykształca się nasz wewnętrzny krytyk. Potem z latami, nie musisz już mieć wujka Stefana przed sobą, pani od polskiego – sam sobie wykształciłeś mechanizm, który cały czas Cię sprawdza, ocenia i zazwyczaj negatywnie krytykuje. Musi być świadomi tych zależności, aby móc skutecznie przezwyciężyć tremę. Warto także pamiętać, że negujący, niesprzyjający dialog wewnętrzny może doprowadzić do nerwicy lękowej, a w dalszym etapie nawet do depresji.  

Jak sobie pomóc ze strachem przed oceną? Czy istnieją skuteczne sposoby i ćwiczenia na tremę?

Należy zacząć od korzeni – czyli zneutralizować przykre emocje, kiedy Ty jako dziecko byłeś ośmieszony lub skrytykowany. Co to znaczy zneutralizować emocje? W PSYCH-K® mamy narzędzia, aby zdjąć negatywny ładunek emocjonalny z wydarzenia. Nadal będziesz je pamiętał, ale już bez lęku, wstydu czy smutku. Niektórzy relacjonują, że jest to taki stan, jakby te wydarzenia/emocje nie były już nasze. Dana negatywna emocja zredukuje się do stanu spokoju. Z praktyki wygląda to tak, że wystarczy zrobić kluczowe lub kluczową sytuację, aby inne podobne emocje też odpuściły. Co, gdy nie pamiętasz takich sytuacji z przeszłości, a mimo to masz tremę? PSYCH-K® pracuje z podświadomością, która pamięta wszystko (nawet każdą tablicę rejestracyjną, którą kiedykolwiek miałeś w swoim życiu) – to taki bank danych. Dając jej polecenie/intencję ona sama trafia na to wydarzenie i emocje z nim związane, które są rdzeniem naszej obecnej tremy. Na końcu sesji PSYCH-K® zawsze należy wykonać małe kroki akcji, które będą udowadniały to, że od teraz działasz z innych perspektywy. Zainteresowany? Zapraszam na sesje PSYCH-K® https://www.monikasielicka.pl/produkt/sesja-psych-k-90-minut/

Czytaj także: Półkule mózgu jak je stymulować i za co odpowiadają?